Enclos paroissial
Een ontdekking in West- Bretagne.
Bretagne in een zeer veelzijdig stuk Frankrijk om te bezoeken. Elk streek heeft zijn eigen fantastische natuur: van rotsachtige kusten tot feërieke bossen, van een verscheidenheid aan religieus erfgoed tot de gekende menhirs en dolmen.
De’ Enclos Paroissial’ in Bretagne
Wat misschien minder gekend is, zijn de Enclos Paroissiaux.In de Finistère, aan westkant van Bretagne, kom je in veel kleine dorpjes een ‘Enclos Paroissial’ tegen. Wij vertalen dit in ‘ommuurde kerkterreinen’. Tegenwoordig worden er zo’n zeventig kerken tot de enclos paroissiaux gerekend: opmerkelijke religieuze complexen rond een begraafplaats bestaande uit een kerk, een knekelhuis, een kruisbeeld en een triomfale toegang en barokke altaarstukken. Alle beelden, zowel van steen of van hout zijn zeer gedetailleerd.
Ontstaan.
Basse-Bretagne, en vooral het tegenwoordige Finistère, lag van oudsher op een strategische handelsroute tussen Spanje en Noord-Europa. De enclos paroissiaux ontstonden in de loop van de 16de en 17de. Ook de productie van linnen zorgde voor een toename van de rijkdom in de streek. De rijkdom werd besteed aan de bouw van nieuwe kerken en huizen. De kerk moest weer het mooiste bouwwerk in het dorp worden. Dzorgde voor rivaliteit tussen de verschillende dorpen. En toch, getuigen deze enclos paroissiaux niet alleen van de rijkdom van de streek maar ook van het diepe geloof van de bevolking.
De 2 belangrijkste en grootste enclos paroissiaux vinden we terug in Lampaul-Guimiliau en Guimiliau.
De 2 dorpjes bevinden zich dicht bij mekaar.
Aan de hand van enkele foto’s krijg je een minieme en onvolledige indruk van beide kerkterreinen maar om echt te ervaren hoe het voelt om onder de boog door de stappen moet je er zelf op bezoek gaan.
Notre-Dame de Lampaul-Guimiliau.
De Notre Dame werd gebouwd tussen de 16de en 17de eeuw. Aan de buitenzijde valt het op dat de toren precies een stuk mist. Een blikseminslag in 1809 is hiervoor verantwoordelijk waardoor nu de toren 18 meter minder hoog is.
In een fraai monumentje dat de dakgevel siert van de zuidelijke toegang zouden de Heilige Michel en Paulus moeten te herkennen zijn. In het zuidelijke portaal, een mix van renaissance en gotiek, zie je o.a. een granieten beeldenrij met de 12 apostelen.
In de ‘poutre de gloire’ uit de 16de eeuw (gloriebalk naar een vrije vertaling) die het koor scheidt van het schip zien we naast de bebloede Christus ,beelden van de H. Maagd en de H.Johannes. Op de balk vind je scènes uit het Passieverhaal.
Guimiliau: 200 figuren op één sokkel
De kerk werd opgericht tussen de 16de en 17de eeuw. De apostelenbeelden bij de toegang van de kerk heten je welkom. De doopvont dateert van 1675, vooral het kunstwerk eromheen is zeer fraai uitgesneden in eikenhout. De retabels (Rosaire, Saint Miliau en Saint Joseph) zijn stuk voor stuk bijzonder mooi. Nog meer prachtig houtsnijwerk is terug te vinden in de preekstoel (1677) en de orgelkast (18de eeuw). De een calvarie met niet zomaar enkele figuren maar wel méér dan 200! De Calvarie bestaat uit een achtvormig bouwwerk met onderin arcadebogen, met daarboven twee verdiepingen vol met beelden. Het zijn Bijbelse taferelen o.a. de voetwassing, Jezus die het Kruis draagt. Bekijk de compositie van wie waar staat, de gelaatsuitdrukkingen van de figuren (die ogen!), de gewaden die men draagt (je herkent de rijken en de armen aan hun kledij), de ‘beweging’ van de personen (merk de soldaten op) enz. Fantastisch om elk detail te ontdekken. Er is ruim zeven jaar (1581-1588) aan gewerkt.
Tekst & foto’s: Lieve Opdedrynck
