Homilie voor de 21ste zondag door het jaar

27 augustus 2023

Evangelie: Mt 16,13-20
In die tijd kwam Jezus in de streek van Caesarea van Filippus en Hij stelde zijn leerlingen deze vraag: “Wie is, volgens de opvatting van de mensen, de Mensenzoon?” Zij antwoordden: “Sommigen zeggen Johannes de Doper, anderen Elia, weer anderen Jeremia of een van de profeten.” “Maar gij,” sprak Hij tot hen, “wie zegt gij dat Ik ben?” Simon Petrus antwoordde: “Gij zijt de Christus, de Zoon van de levende God.” Jezus hernam: “Zalig zijt gij, Simon, zoon van Jona, want niet vlees en bloed hebben u dit geopenbaard, maar mijn Vader die in de hemel is. Op mijn beurt zeg Ik u: Gij zijt Petrus; en op deze steenrots zal Ik mijn Kerk bouwen en de poorten der hel zullen haar niet overweldigen. Ik zal u de sleutels geven van het Rijk der hemelen en wat gij zult binden op aarde zal ook in de hemel gebonden zijn, en wat gij zult ontbinden op aarde zal ook in de hemel ontbonden zijn.” Daarop verbood Hij zijn leerlingen nadrukkelijk iemand te zeggen, dat Hij de Christus was.

Afbeelding film Il vangelo secondo Matteo

Maar gij, wie zegt gij dat Ik ben?
Het is erg gebruikelijk te stellen dat deze vraag ook aan ons gericht is,
en wel aan ieder van ons persoonlijk.
Toch hoeven we daarom op die vraag in eerste instantie
geen uiterst persoonlijk en allerindividueelst antwoord  te geven.
We mogen en kunnen als christenen allemaal het antwoord van Petrus
als het onze beschouwen en het in de mond nemen.
Die zgn. belijdenis van Petrus is ook de onze, is deze van de Kerk,
van ieder die zich christen noemt en christen wil zijn.
Een christen is iemand die Jezus van Nazaret als de Messias, als de Christus,
als de Gezalfde van God, als Zoon van God erkent en belijdt.
Wie dat niet doet is geen christen.
Voor wie geen christen is, is Jezus van Nazaret
– die hij of zij eigenlijk dan best geen Jezus Christus of de Christus noemt –
eventueel een schitterende profeet, een geweldig leraar,
een uitstekend voorbeeld van ethisch volmaakt leven.
Maar voor de christen is Jezus meer dan dat.
Neen, niet alle religies zijn zomaar ‘hetzelfde’.
De belijdenis van Jezus van Nazaret als dé Christus en Zoon van God
maakt van het christendom een wezenlijk andere religie
dan het Jodendom en de islam
en maakt van ons geloof iets anders dan een ‘levensbeschouwing’.
Jezus, dé Christus, de Zoon van God, bracht ons geen levensbeschouwing.
Hij bracht ons meer dan dat.
Maar gij, wie zegt gij dat Ik ben?
We hoeven dus geen antwoord op die vraag te bedenken.
Petrus heeft zijn antwoord trouwens ook zelf niet bedacht.
Zijn antwoord werd Hem ingegeven, geopenbaard door God.
Als het antwoord geopenbaard is wil dat zeggen
dat het juist is en er niet meer te zoeken valt, alleen nog aan te nemen.
Dat laatste klinkt niet goed in onze oren
alsof ons eigen denken en onze eigen wil,
onze eigen gedachten en emoties van geen tel meer zijn.
Maar eenmaal we hebben aangenomen dat Jezus de Christus is
en we dat in gemeenschap met andere christenen openlijk belijden,
komt echter de vraag: Wat betekent dat nu voor mij?
Wat betekent het voor mij dat Jezus de Christus is, de Zoon van God?
We zouden ook hier ons de moeite van het denken kunnen besparen
en luisteren naar het onderricht van de apostelen en van de Kerk,
naar theologen, kerkvaders en spirituele leiders.
Dat ware niet onverstandig maar kost ook veel tijd en moeite,
een inspanning van de geest die slechts weinigen willen opbrengen
en een opofferen van tijd dat slechts weinigen daarvoor willen doen.
In dat onderricht is echter wel wat te horen dat weer voor allen geldt.
Onze Christus is meer dan een profeet, een leraar, een geweldig voorbeeld
wiens woorden we kunnen aanhoren en wiens leven we kunnen bewonderen.
Hij is niet alleen iemand aan wie we denken.
De christen denkt niet alleen aan Christus, maar hij of zij denkt als Christus.
Hij of zij leeft als Christus, of beter, Christus leeft in hen.
Hij is diegene die ons bevrijdt van een zinloos leven en ons echt leven aanbiedt.
Open staan voor zijn leven in ons en Hem in ons laten leven,
dat is Hem aannemen (geen leer!), dat is geloven (niet zomaar waarheden)!
Dat Jezus de Christus is, de Zoon van God, betekent dat Hij ons leven herschept,
dat Hij ons een nieuw leven geeft.
Dat leven aannemen heten we …., inderdaad: navolging.
Dat moeten we elk in ons leven op een eigen wijze waarmaken, laten geschieden.
De wijze waarop we dat doen is hét eigen antwoord op de vraag
Maar gij, wie zegt gij dat Ik ben?
Het zal geen antwoord zijn van horen zeggen.
We zullen niet weten wie Jezus is, wie de Christus is door het te horen,
maar door beleving en ervaring,  door Hem in ons tot leven te laten komen.
Het vraagt een diepe innerlijke relatie met Hem door het gebed
en een leven in eenheid met Hem, vooral door liefdevolle inzet,
door een liefdevol, vredevol en vreugdevol samenleven met medemensen.


Omslagfoto: Afbeelding film Il vangelo secondo Matteo