Mariamaand in Mariakerke (4)
In 1966 werd de noodkerk van Sint-Rafaël als parochiekerk in gebruik genomen en dit in afwachting van de bouw van een grotere kerk. De plannen daarvoor voorzagen een even grote kerk als deze van Onze-Lieve-Vrouw Koningin. Nu zijn we best gelukkig met het kleine stemmige ‘noodkerkje’, gebouwd door aannemer Camiel Pylyser op de grond van de familie Baervoets van de vzw Ons Geluk, weliswaar niet als kerk, maar als overdekte speelruimte.
Pylyser-kapel
Dezelfde aannemer bouwde in 1961 aan de rand van de Duinenstraat en het kerkdomein van Sint-Rafaël een drukbezochte Mariakapel. Ze ligt vlak voor de ingang van het Natuurpark Raversijde dat een vrij toegankelijk deel is van Raversyde Atlantikwall. Veel wandelaars en fietsers komen er voorbij. Recentelijk werd door stad Oostende een picknickbank voor de kapel gezet. Dagelijks komen heel veel bezoekers in de kapel. Met welke gebedsintentie mensen er een kaarsje branden is natuurlijk niet duidelijk geweten. maar velen komen er om een geliefde dode te gedenken. Getuige daarvan de tientallen gedachtenissen die er achtergelaten worden. De laatste tijd ook foto’s en plastieken bloemstukken en wel in die mate, dat het wat brandgevaarlijk durft te worden. Een regelmatig wegnemen van wat teveel is zal helaas noodzakelijk worden. De offerblok van het kapelletje blijft een doelwit voor dieven. Er werd ook al een paar keer brand gesticht. Nochtans wordt de kapel geopend en gesloten door vrijwilligers (dank!!!), die ook kaarsrestanten opruimen, de offerblok leegmaken en de vloer vegen en poetsen.
Ster der Zee
Cor Westerduin, die de glasramen van Onze-Lieve-Vrouw Koningin ontwierp en maakte, deed dat ook voor de kapel van Raversijde. Hij maakte er zes glasramen van Onze-Lieve-Vrouw voor. Mevrouw Yvonne de Croës financierde ze. Op het altaar staat een beeld van Onze-Lieve-Vrouw Ster der Zee. In de oudheid was ‘Ster der Zee’ reeds een benaming voor aan aantal godinnen van verschillende volkeren, o.a. voor Aphrodite en Venus. Verwezen kan worden naar de heldere planeet Venus als avond- en morgen’ster’, die een belangrijk richtpunt voor scheepslui was. Die titel werd niet rechtstreeks op Maria overgedragen. Maria heeft deze titel te danken aan de heilige Hiëronymus (+420), die Maria als stilla maris, ‘druppel der zee’ aanduidde en dit, omdat hij dat de vertaling achtte van de Hebreeuwse naam Maryam, wat eigenlijk ‘bittere zee’ betekent. Stella (ster) is dus een verbastering van stilla. Zeker vanaf de 11de eeuw werd Maria als ‘Stella Maris’ door de zeelieden als patrones aanroepen. Dat het beeld in de kapel een afbeelding is van Maria Ster der Zee laat zich afleiden door de ster die haar scepter bekroonde tot die recentelijk verdween (!), en het schip aan haar voeten. Zowel Maria als het kind zullen wellicht een kroon gedragen hebben…
Theotokos van de Passie
De vormgeving van het mooie grote Mariabeeld in de kerk zelf is geïnspireerd op de Byzantijnse icoon van Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand, die vanaf de 15de eeuw in Rome bewaard wordt. In de oosterse kerk heet ze echter de Theotokos van de Passie. Theotokos betekent ‘God barend’. Ze draagt een rood gewaad met een blauwe mantel en sluier. De afbeelding behoort tot het zgn. Hodegetria-type, waarbij Maria haar Zoon aanwijst (lett. ‘zij die de weg wijst’). De uitdrukking van Maria is plechtig en gericht op de kijker in plaats van op haar Zoon. Opvallend is ook dat Jezus geen sandaal aan de voet draagt. Dit verwijst naar een woord van Johannes de Doper, die zei dat hij niet waard was om Jezus’ sandaal los te maken. Een andere, meer volkse uitleg is dat Maria schrikt van de boodschap over het komende lijden van het Kind. De schok van de schrikbeweging doet de sandaal van het voetje vallen. Het feest van Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand is op 27 juni.
Rechtzetting
In een eerdere bijdrage over de Maria-afbeeldingen in Onze-Lieve-Vrouw Koningin schreven we m.b.t. tot de afbeelding boven de ingang van de kerk: “Onder de afbeelding van de tronende Maria Koningin lezen we: DEO SUPREMO DEIPARAEQUE REGINAE SACRUM (‘Aan de allerhoogste God en aan de gezegende Koningin (toegewijd) heiligdom’)”. De juiste vertaling van DEIPARAE-QUE is “en aan de God-barende”. De titel ‘Deipara’ is dus het Latijnse equivalent van het Griekse theotokos. Maria ontving deze titel op het eerste concilie van Efeze (431), eigenlijk om de goddelijkheid van Christus te bevestigen. Het moederschap van Maria als ‘Moedergods’ wordt in de Katholieke Kerk elk jaar gevierd op het hoogfeest van Maria Moeder van God op 1 januari, een feest dat we in onze Pastorale Eenheid op die dag (nieuwjaardag) in ere houden met een viering om 10.00 uur in Onze-Lieve-Vrouw ter Duinen. (pastoor Dirk)