Mijn hart zingt voor de Heer

Van oudsher en in alle talen zijn er liederen geschreven ter ere van Maria. Liederen over Maria, als gebed tot Maria,  ter ere van Maria. Ook in de koorliteratuur is veel prachtige muziek geschreven ter ere van Maria. Haar veelzijdige beeld was en is een inspiratiebron voor vele componisten. In de middeleeuwse liederen klinkt mooi de mystieke reinheid van Maria. (o.a. Josquin Deprez en Guillaume Dufay). Hedendaagse componisten die eer willen brengen aan Maria doen dit op hun manier door het meer het menselijke in Maria te benadrukken. Het is misschien even wennen aan de muziek en aan nieuwe klanken. De teksten zijn meestal gebaseerd op oude hymnen en liederen.

Hierna volgt allerminst een overzicht van hedendaagse koorwerken ter ere van Maria. Het zijn kleine pareltjes om van te genieten.

Henryck Górecki (1935)

Deze Poolse componist heeft naast het schrijven van kerkelijke stukken veel Poolse volksliederen bewerkt. In zijn muziek maak Górecki graag gebruik van herhaling als meditatief element. Het stuk Totus tuus is een ontwapenend loflied aan Maria ter ere van de derde pelgrimstocht van Paus Johannes Paulus II naar zijn vaderland Polen.( vertaling uit het latijn)

Geheel de jouwe ben ik, Maria,
moeder van onze verlosser,
maagd van God, trouwe maagd,
moeder van de hele wereld,
moeder van de redder der wereld.
Geheel de jouwe ben ik, Maria.

Morten Lauridsen (1943)

Lauridsen is de zoon van Deense immigranten en groeide op in de staat Oregon. Lauridsen staat bekend als een van Amerika’s meest fijnzinnige en geliefde componisten. Zijn werk heeft een sterk mystiek karakter. Lauridsen houdt zich intensief bezig met muziek uit de middeleeuwen en de renaissance. De opening van het ‘Ave dulcissima Maria’ lijkt letterlijk uit de middeleeuwen te zijn overgenomen.( vertaling uit het Latijn)

Gegroet allerliefste Maria,ware hoop en leven,
zoete verkwikking!
O Maria, bloem der maagden,bid voor ons tot Jezus.
O Maria. Halleluia.

Ola Gjeilo (1978)

Gjeilo komt oorspronkelijk uit Noorwegen, maar woont nu net als Lauridsen t in de Verenigde Staten (in Manhattan). Hij is pianist en componist. De muziek die hij schrijft voor koor is van een bijzondere, intense schoonheid.! (vertaling uit het Latijn)

Je bent geheel en al schoon, Maria
en de oorspronkelijke zonde is niet in jou.
Jouw kleren zijn verblindend wit als sneeuw
En je gezicht is als de zon.
Jij, de roem van Jeruzalem.
Jij, de vreugde van Israel.
Jij, de reden dat ons volk geëerd wordt

Arvo Pärt (1935)

Bogoroditse Djevo: een ave Maria in het Russisch. Maria wordt in de kerken van het oosten nog meer en letterlijker dan in die van het westen vereerd als de moeder van God. Het dragende, omhullende en beschermende aspect van de zwangere vrouw wordt geëerd in het woord Bogoroditse. Arvo Pärts (1935) versie is levendig en beweeglijk van aard.( vertaling uit het Russisch)

God-moeder Maagd, verheug u,
vol-van-genade Maria, God met jou.
Gezegend jij onder vrouwen,
en gezegend vrucht schoot van jou.
Want des-Redders drager je bent zielen onzer.

John Tavener (1944)

Tavener componeert spiritueel- religieuze muziek. Zijn inspiratie haalt hij uit de Russisch- orthodoxe traditie. Zijn muziek wordt gekenmerkt door grote dynamische expressie waarbij het uiterste gevraagd wordt van het koor in adem en overgave. Daarnaast kan de muziek zich werkelijk tot in de stilte terugtrekken.Tavener maak teveel gebruik van herhaling waardoor zijn muziek een meditatief karakter krijgt. Zijn muziek is nog meer dan van anderen, een scheppen in het moment. (vertaling uit het Engels)

Moeder van God, hier sta ik, op dit moment en bid.
Bij deze icoon, beeltenis van jouw stralend licht.
Ik kom je niet vragen om mij te redden van een veldslag.
Ik ben hier niet om je te danken of omdat ik naar vergeving zoek
voor de zonden van mijn ziel, of voor al die zielen die
verdoofd, verdrietig en verlaten in de wereld
staan, maar voor haar alleen kom ik
en draag haar zonder reserve aan jou op.

Gavin Bryars,( 1943)

Hij is Britse post-minimalistische componist en mengt klassieke, jazz- en moderne invloeden in zijn  muziek. Hoewel zijn stijl enigszins is veranderd sinds zijn eerste grote werk, “The Sinking of the Titanic” uit 1969, is Bryars een provocerende maar toegankelijke componist gebleven die in staat is om in verschillende muziekstijlen te componeren.

Zo heeft hij een heel aantal Maria hymnen uit de Laude Cortonese herwerkt en op muziek gezet. De  wortels van de collectie Laude Cortonese liggen in de wereld van middeleeuwse muziek. (tweede helft van de 13e eeuw.) Het merendeel van de stukken zijn devotie liederen voor de Maagd Maria. Hoewel het werk van Bryars een paar eeuwen later werd gecomponeerd dan de Codex Cortona, behield het de middeleeuwse sfeer. Een van de liederen heeft hij bewerkt voor sopraan. (uit het Toscaans)

U bent de heilige liefhebbende Maagd U,
liefste Maria U die de rechte weg bent
om tot verlossing te komen. 
Uw genade is overvloedig de 
hemel is niet alleen
nooit genoeg kunnen de engelen u prijzen
Van dat glorieuze lied is het refrein zoet
de hoop van uw liefde maakt ieder vreugdevol,  
door uw gelukzaligheid van het eeuwige licht.
O fontein die verlicht is van barmhartigheid door de Liefde!

Gunnar Eriksson ( 1936)

Dit koorarrangement van de Zweedse koordirigent is gebaseerd op een stuk van Lars Jansson met de traditionele Salve Regina tekst. Het stuk kan op diverse manieren uitgevoerd worden en nodigt uit  om  met het koor een improvisatie aangaan. In de muziek hoor en voel je het lijden van de moeders. ‘Moeders over de hele wereld reizen naar de frontlinies van oorlogen om hun kinderen naar huis te brengen, weg van zinloze oorlogen met onnodige moordpartijen in naam van het vaderland. Maria, moeder van Jezus, wordt  aangeroepen voor troost en hulp.’( vertaling uit het Latijn)

Ik groet jou, vorstin, barmhartige moeder.
Tot jou roepen wij de verbannen kinderen van Eva.
Koningin van de hemel, verheug je. Halleluia.
En Jezus, de gezegende vrucht van jouw schoot.

Lieve Opdedrynck

Omslagfoto: Foto door form PxHere