WJD: ‘Wees niet bang! Laat Christus in je hart schijnen’

Met trots kan ik zeggen dat ik 1 van de 1,5 miljoen pelgrims was die op de uitnodiging van paus Franciscus zijn ingegaan om naar de Wereldjongerendagen (WJD) in Lissabon te gaan van 1 tot 6 augustus.

Portes ouvertes

Het voorprogramma dat ik koos was Portes Ouvertes. Een voorbereidende week op de WJD zelf. Voor mij was dat een week samenleven op het tempo van 43 benedictinessen in Juignac in de Dordogne, Zuid-Frankrijk. Dit samen met 70 anderen onder wie 2 bisschoppen: Lode van Brugge en Lode van Gent. Ze waren even jong van geest als de jongeren en deden evenveel mee ‘met dom doen’ als wij allemaal. Zeker niet de steriotiepe bisschop. En nog 2 jonge priesters en een wat minder jonge. We hadden ook nog 4 seminaristen bij ons. Maar ikzelf kende niemand op voorhand, maar nog voor we de bus opgestapt waren in Betanië begonnen de eerste gesprekken al en de komende 2 weken veranderde dat zeker niet. Integendeel. We voerden zowel in onze catechesegroepjes als tijdens de vrije momenten gesprekken die ik nog nooit eerder gevoerd heb en zeker niet met mensen die je pas kent. De enige verklaring daarvoor waar we samen achter kwamen was, dat wij allemaal jongeren zijn met een religieus hart, een hart dat zich openstelt voor God en hierdoor ook voor elkander. De achtergrond en interesses van ons allemaal zijn bijna bij niemand van ons dezelfde maar toch werden wij 1 hechte groep.

Bidden met de zusters

Bij de zusters leefden wij deels mee met hen en namen deel aan de gebedstijden. Zo mochten we ook 1 maal de metten mee maken die om 5u30 waren en doordat het zondag was ruim een uur en 30 minuten duurde. Maar als je het aan mij vraagt, leek het maar een half uurtje te duren. Iets wat ik wel vaker meemaakte die week. Tijdens de catechesemomenten leerden wij meer over de regel van Benedictus (nederigheid, gehoorzaamheid, gastvrijheid,..), hoe te bidden en te zoeken naar de beste methode om aandachtig te kunnen bidden. Maar wat sterk aan bod komt iedere keer weer is de nadruk op luisterbereidheid.

Vieren met de zusters

Eén van de vieringen dat mij het meest bij blijft was de eucharistie op zondag bij de zusters. We mochten tussen de zusters zitten en wij dachten allen: ‘Och wat een eer!’. Bleek het eigenlijk uit te draaien op iets praktisch want de kapel van de zusters was goed gevuld en wij waren zeker niet de jongsten die aanwezig waren. Maar dat is daar vrij normaal volgens een zuster. Die zondag was het blijkbaar extreem druk, vooral onder de zusters, want tijdens de viering merkten we op dat de zusters naar elkaar subtiel wezen naar boven. Er is boven het koorgestoelte van de zusters achter lamellen een soort balkon gemaakt met directe toegang tot het ziekenkwartier. Daar was het blijkbaar die zondag ook druk want ook alle oudere en zieke zusters wilden ons zien en ons uitbundig horen meezingen. En ja, de kapel trilde van het ons enthousiasme, en dat van de zusters en de plaatselijke gelovigen.

Maaltijd met de zusters

Diezelfde avond werden we uitgenodigd bij de zusters om samen met hen te eten in de kloostertuin. De koks trakteerden op stoofvlees met friet. En die Lode van Gent met een Orval!! Ondanks de taalbarrière hadden we heel mooie gesprekken met de zusters. Zo’n goede gesprekken dat ik vergat te eten. Maar geen schrik want ik heb heel veel mirabellen moeten eten uit de tuin. Maar voor mij springen er 2 zusters nog eens uit, zuster Godelieve, een zuster van Tielt die met ons in het oud West-Vlaams sprak en zuster Nathanaël die mijn kaartje getrokken had. Want iedere zuster had 2 namen van jongeren getrokken die ze in hun gebeden zouden gedenken. Na de maaltijd waren de completen het laatste gebed met de zusters voor we vertrokken richting Lissabon. Bij het verlaten van de kapel waren er verschillende zusters die bleven hangen en wilden zwaaien. Maar ze leken niet te durven tot moeder overste zelf  als laatste zwaaiend met een extreme glimlach vertrok. Tijdens ons verblijf bij de zusters mochten we een middag met enkele zusters meewerken in de tuin.  Zij kwamen aansluiten bij onze  zangstonde.

Uitstappen

We brachten een bezoek aan de grotten van Lascaux, gingen kajakken op de Dronne, bezochten Aubeterre-sur-Dronne met zijn ondergrondse kerk en 1 van de mooiste dorpen van Frankrijk. In Bordeaux Bezochten we onder meer de Sint-Michielsbasiliek waar we met open armen ontvangen werden door een Vlaamse pater, die daar de diensten doet. Dit met een reusachtig buffet vol drank en zoetigheden. We kregen een rondleiding in de basiliek en we werden uitgenodigd om het dak op te gaan, iets waar niemand neen op zei. Ook de beide bisschoppen gingen mee naar boven. Dit na de woorden van Lode van Gent tegen Lode van Brugge: “Gij helpt mij wel naar boven hé als het niet meer gaat en als ik val, vang gij mij wel op he”. De trap was een typische stenen spiraaltrap, waarvan de treden zo vol stof lagen dat er bijna geen treden meer was. De tweede trap lag vol kadavers. 17 waren het er. Maar de niet zo’n aangename trappen zorgden wel voor een adembenemend uitzicht over de volledige stad. Tijdens het bezoek in de kathedraal werden we rondgeleid door een Vlaming, die totaal niet doorhad wie hij aan het gidsen was. Dit tot groot plezier van ons en Lode van Brugge.

JMJ Lisboa

In Lisboa (Lissabon), de Portugese hoofdstad, ontmoeten wij de andere jongeren die mee zijn vanuit IJD. De dagen in Lissabon begonnen telkens met een ‘rise up’, een catechesemoment waarvan de paus de thema’s bepaald had. Aansluitend een eucharistieviering. Tijdens de namiddag waren er verschillende activiteiten in de stad. Alle kerken waren te bezoeken, op verschillende plaatsen waren er podia waar optredens waren door katholieke bands. De muziek ging ook alle kanten op en je moest zeker niet verschieten dat de leadzanger een priester was. Ik maakte een Taizéviering met enkele broeders van Taizé mee. Dit in een relatief grote kerk waar we met 1300 jongeren geknield waren. Buiten stond  er nog een veelvoud in de hoop binnen te mogen. Er was nadien aanbidding aan het kruis waar niemand vertrok zonder minimaal een traan te laten. Maar de hoogtepunten waren de massavieringen zoals de openingsviering met de patriarch en de openingsceremonie en kruisweg onder het toeziend oog van een heroplevende paus. Een massaviering mag je letterlijk nemen: honderdduizenden samen in een park in Lissabon aan het monument Marquês de Pombal waar er over de lengte van maar liefst 2 km schermen stonden om te kunnen volgen. Om er te geraken en weg te geraken moesten we elkaars rugzak vasthouden en een treintje vormen. Overal waar je keek zag je andere pelgrims waarmee je gemakkelijk een gesprek kon aangaan. Gewoonlijk begon het gesprek met “from where are you”, vooral als we de vlag niet herkenden. Onze vlag was meestal de moeilijkste Maar als we België zeiden, was het meestal rap ‘Ach het land van de chocolade of wafels…’ en dan liep het meestal redelijk los. Ook zag je langs alle zijden en kanten geestelijken: broeders en zusters in alle soorten en kleuren en priesters van de simpele romaanse kol tot de complete soutane en alles er tussendoor. Alle soorten dagelijkse religieuze kledij heb ik zien passeren denk ik. Maar zoals je kan verwachten was het openbaar vervoer of de restaurants waar we met onze pelgrimskaart konden gaan eten niet voorzien op de WJD, zeker niet na een massaviering. Of als we ‘s avonds naar de school onze slaapplaats gingen en met een gewone stadsbus gemaakt voor een 50-tal passagiers. Maar wij gingen er met een 100-tal op. Dat er geen ruimte en buiten 40 graden was bijzaak. Ook dat de bus al toeterend de heuvel diende op te rijden, want eenmaal gestopt zou die vermoederlijk niet meer vertrekken. Maar telkens was er amusement op de metro en de bus: er werd samen met de andere landen religieuze liederen gezongen. De Australiërs zongen heel graag het lied I Am Australian. Zo had ieder land wel iets

Apotheose

Maar de apotheose was de avondwake en de slotviering op de Campo de Graça waar we met 1,5 miljoen hebben overnacht. Er geraken was de eerste opdracht bij een temperatuur van 40°C in de schaduw. De metro nemen was geen optie. Eenmaal aangekomen waren we gelijk op een reusachtig festival aangekomen met muziek maar ook een plein vol slaapmatjes waar je over moest springen om ergens te geraken. Maar voor het slapen was het eerst de avondwake met de paus. Tijdens de avondwake was er ook een moment van aanbidding van het heilig sacrament waardoor die volledige massa onmiddellijk ijzig stil werd en ging knielen. Een enorm beklijvend moment om mee te maken. Na een heel goede nacht ging de wekker af: een Portugese dj die de volumeknop opendraaide met een halleluja met stevige beat onder. Maar niet langer tot onze verbazing was het een priester. Van de slotviering konden we  geen woord verstaan maar door onze vertrouwdheid met liturgie en de sfeer en een gedeeltelijke vertaling in het Engels op onze gsm konden we de viering perfect meevolgen en meebeleven. De paus zond ons met de woorden ‘Wees niet bang! laat Christus in je hart schijnen’ Dit betekende dan ook grotendeels het einde van de reis. We keerden die avond terug richting Mechelen met een dagstop in Biarritz. In Mechelen werden we ontvangen door de toekomstige aartsbisschop, die ons op zijn beurt opnieuw uitzond. Maar ik zeg wel het einde van deze reis maar niet het einde van deze ervaring want die ervaring zullen we zeker met de medejongeren van ons voorprogramma verderzetten en zullen op z’n minst kennissen voor het leven zijn. Dit is natuurlijk maar een deel van de ervaringen die ik opgedaan heb, ik zou vermoedelijk een boek kunnen schrijven over alles. (Matthias Van Laere, WJD)